Jaargang 31
Nummer 1
Februari 2021
Nieuwe acties
Karel Adams
Nederlands in de Waalse school
Het was onze goede koning Willem 1 die Nederlands als studietaal oplegde in Wallonië. Het zal ook van toen geleden zijn dat er ernstig werk werd van gemaakt. Het onderwijs in Wallonië bengelt in alle PISA-normen ver achter het Vlaamse en wat het onderwijs van de Nederlandse taal betreft…behalve enkele versteende belgicisten erkent iedereen dat dit zwakker dan zwak is. Nog onlangs (20 januari 2021) verscheen in de Franstalige krant La Libre Belgique een artikel waarin vermeld werd dat de (enige) taleninspecteur uit het Franstalig kleuter- en lager onderwijs het Nederlands niet beheerst! Nochtans kan het anders. Onze Luxemburgse buren spreken zelfs drie talen vloeiend wanneer ze de middelbare school verlaten. Niet in Wallonië. Dat blijkt duidelijk uit het aanbod van taalvakken in de middelbare scholen van de Federatie Wallonië-Brussel: de lessen Nederlands – die in Brussel verplicht zijn – zijn in de Waalse scholen facultatief. Leerlingen kunnen er kiezen tussen Nederlands óf Engels (of Duits) als verplichte vreemde taal. Concreet betekent dit dat een Waalse leerling zijn middelbare school kan afsluiten zonder ook maar één uur Nederlands te hebben gevolgd!
Deze vrijheid heeft ertoe geleid dat het aantal leerlingen dat voor Nederlands kiest, drastisch afneemt. Terwijl in 2005 nog de helft van de leerlingen voor het Nederlands koos, schommelt dit cijfer nu rond 35 %. Deze realiteit vertaalt zich in een alarmerende vaststelling: slechts 8,9 % van de schoolgaande jeugd in Wallonië acht zich in staat om deftig Nederlands te spreken. Uit cijfers van Forem blijkt dat amper 10% van de werkzoekenden in Wallonië voldoende Nederlands spreekt. In Brussel is het aantal jongeren dat voldoende Nederlands spreekt gedaald tot 25%. Het Franstalig onderwijs ontwaakte uit zijn winterslaap en begon met het immersieonderwijs: onderwijs in taalbadvorm, maar ook hier is er geen verplichting en een groeiend aantal leerlingen kiest niet voor de grootste landstaal, maar voor het Engels… Ecolo, het Franstalige Groen stelde voor om vanaf 2022 het Nederlands (of het Duits) als verplichte taal in het onderwijs te brengen, maar vorig jaar sloot weer een Waalse school de mogelijkheid om Nederlands te volgen en in Brussel verklaarde een directrice van een Franstalige technische school openlijk te hopen dat het verplichte vak Nederlands zou worden afgeschaft: “Het is belangrijker dat ze één taal (het Frans dan) goed kennen”. Het doet onmiddellijk vragen stellen over de kwaliteit van het Nederlands dat er in die (en andere Franstalige scholen in Brussel) wordt gegeven. Een verplichting is dus geen waarborg. Is dit alles voor ons, Vlamingen belangrijk? Is alles niet opgelost als Vlaanderen onafhankelijk wordt? In de eerste plaats moeten we erkennen dat België nog steeds bestaat en dat we met deze werkelijkheid moeten leven. Walen komen werk zoeken in Brussel en worden er ééntalige politieagent of verpleger. Ze reageren verbaasd en verveeld als ze Vlamingen tegenkomen die geen Frans spreken, maar ze willen wel dezelfde promotiekansen. (Noteer dus dat Vlamingen die Frans spreken in Brussel of aan de kust of elders in Vlaanderen de idee bij Franstaligen bevestigen dat ze geen Nederlands moeten kennen – help hen hoffelijk uit hun waanideeën).
Ten tweede.
Indien we werkelijk liefhebbers van het Nederlands zijn, is er geen reden waarom we ons niet zouden bekommeren om het behoud en de staat van die taal waar dan ook en zeker in het land dat we nog altijd delen. Het Nederlands kampt met een imagoprobleem in Wallonië, dat is duidelijk. En in Brussel. En zelfs in Vlaanderen. Heel wat werk dus voor ons ministerie van cultuur dat zich moet bekommeren om het Nederlands, zelfs in het Franstalig onderwijs, al heeft het er geen bevoegdheden over. Maar regelmatig een terechte bekommernis laten blijken lijkt me meer dan noodzakelijk, uit respect voor dit belangrijk deel van onze identiteit.
ACTIEPUNTEN
DPD
Wij verwachtten de levering van een bestelling die deze keer blijkbaar door DPD zou geleverd worden.
Groot was onze verbazing en ergernis toen wij elektronisch onderstaand uitsluitend Engelstalig bericht van DPD ontvingen.
En dat moet men krijgen van een bedrijf met vestigingen in Vlaanderen om te leveren aan adressen in Vlaanderen! Meestal wordt ons het bestelde door PostNL geleverd, en daar is nooit dergelijk probleem geweest. Reageren is de boodschap!
MASKED READER
Dit jaar was het terug voorleesweek, van 20 tot 28 november 2020. Goed dat men de kinderen aanspoort te lezen en terecht hoorden we op onze Nederlandstalige zender één, de voorlezers steeds in het Nederlands.
Tijdens die week vertelden ze in de radio dat men in de basisschool Grotenberge de voorlezer de “Masked Reader” noemt.
Dat is toch wel een ezelsoor in het voorleesweekboek!
Basisschool De Springplank
Op het internet vinden we nog een dergelijk verhaal.
In Lokeren in de basisschool De Springplank mochten de leerlingen raden welke juf of meester de “Masked Reader” was.
Heel lief en lovenswaardig om zich zo in te zetten voor de kinderen. In de lessen Taal of Nederlands kan het onderwijzend personeel er nog wat bijvoegen: hoe kan ik de kinderen een eigen persoonlijkheid leren vormen door niet klakkeloos over te nemen wat in de media gebracht wordt van anderstalige termen, liedjes, films. Voor alles een Nederlandstalig vervangwoord bedenken kan ook een leuk spelletje zijn. Nederlands voorop!
Contacteer Basisschool De Springplank
GREGO ON THE MOVE
Dit najaar was in een nieuwsuitzending op AVS een relaas over de school Sint-Gregorius in Gentbrugge te zien. Deze school biedt nl. een uitgebreidere sportomgeving aan en dit helaas onder de naam “Grego on the move”. Een gezonde geest verdient een gezond lichaam, super. We geven graag de raad om die geest van de leerlingen te voeden met taalcultuur verbonden aan de grond waarop ze lopen en sprinten.
Contacteer MFC Gregorius Broeders Van Liefde
IJD
IJD staat voor Interdiocesane Jeugddienst. Vroeger was dat de officiële naam. Nadien is de naam veranderd in IJD Jongerenpastoraal Vlaanderen. Jongerenpastoraal Vlaanderen is de jongerendienst van de katholieke kerk in Vlaanderen.
Met 25 medewerkers en vele vrijwilligers wil IJD Jongerenpastoraal Vlaanderen dankzij de wisselwerking tussen het concrete leven en het christelijke geloof de persoonlijke zoektocht en groei van jongeren bevorderen. Voor jongeren van 12 tot ongeveer 30 jaar organiseren zij diverse activiteiten, kampen, zomerreizen…
Vanuit mijn overtuiging kan ik dat alleen maar toejuichen ervan uitgaande dat de toekomst aan de jeugd behoort, maar moet IJD Jongerenpastoraal Vlaanderen daartoe Engelstalige slogans gebruiken? Zou het niet eerder passend zijn meer respect te betonen voor onze mensen door onze eigen Nederlandse taal te gebruiken?
WINTERVUIL
Deze titel klinkt toch niet in het Nederlands? Wel, dat doet “Wintersale”, titel in de advertentie, overigens ook niet. Maar ze kunnen het blijkbaar niet laten om een vreemde taal boven ons eigen Nederlands te verkiezen.
.
CD&V VOORZITTER: POWER TO THE PEOPLE
CD&V-voorzitter Joachim Coens bracht op 5 december vorig jaar zijn kerstmanifest uit onder de Engelse “Power to the People” slagzin. Hij keert hiermee terug naar de tijd van “Omdat mensen belangrijk zijn”. Maar nu dus onder een onnodig Engelse titel en ook zonder Vlaanderen als verwijzingskader. Alhoewel hij in dit manifest “taal” erg belangrijk vindt, bewijst hij zijn totaal gebrek aan het noodzakelijk verdedigen van het beeld van ons Nederlands door gebruik te maken van de Engelse taal.
Wij betreuren dit onnodig gebruik van Engelse titels en gaan ons daartegen verzetten.
Reageren:
FIETS VAN HET JAAR
Ook dit jaar organiseert VAB een verkiezing van fiets van het jaar, met een Engelse slogan “Bike of the Year“ by VAB!, zo lezen we in VAB Magazine van januari-februari 2021.
In het verleden waren er reeds vele verzoeken van VAB-leden om het Nederlands te gebruiken! Onze voorkeur gaat naar “Fiets van het Jaar“!
VAB Magazine: jan.creten@vab.be
ARGENTA
Op 1 februari 2021 voert Argenta een wijziging door voor de zichtrekeningen.
Vanaf die datum kiest men voor 3 soorten zichtrekeningen met een Engelstalige naam: Green, Silver en Gold. Bij Argenta is er weinig creativiteit aanwezig om mooie Nederlandstalige namen te bedenken voor de soorten zichtrekeningen.
Contact formulier via www.argenta.be
HUIS VAN DIJCK
Huis Van Dijck is een Vlaams bedrijf dat zich specialiseert in het organiseren van feesten. In deze coronatijd is dat wel een probleem dat het bedrijf denkt op te lossen door in hun boodschappen zoveel mogelijk Engelse termen te gebruiken. Ze stuurden al een bericht met de melding “Happy holidays -remember the times – At your service – Our mailing address is.. Remember the times we partied like this – Hope to welcome you again in 2021 en zo voort. Waarschijnlijk denken ze op die manier ‘hip’ en ‘hop’ te zijn, maar het overvloedige Engels komt vooral kitscherig over. Help hen uit hun waanideeën.
LABO MEDINA
Labo Medina is een klinisch laboratorium. Het stuurde een sympathisant van ons, wonend in Torhout, samen met de factuur een tweetalige oproep om Zoom te gebruiken. Op de vraag om dit aan te passen, antwoordde Labo Medina: “Nee, dit kan niet recht gezet worden. Dit is een standaard document voor al onze labo’s, ook het labo in het Brusselse. Aangezien wij veel Franstalige patiënten hebben, werd dit document opgemaakt in twee talen.”
Uiteraard kan dit niet. Vlaanderen is het tweetalige Brussel niet. Wij verwerpen elke poging om Vlaanderen te verbrusselen.
GROEP OLLIVIER
Een andere goede Vlaming woont in Dilbeek. Hij kreeg een ongeadresseerde folder in de bus van deze autoverkoper in het Nederlands én in het Frans. Nochtans heeft dit bedrijf drie van de vijf vestigingen in Vlaams-Brabant! Tweetalige folders passen alleen BINNEN de grenzen van het Brussels Gewest en niet daarbuiten. Dit is een belediging van de Franstaligen in Vlaanderen die goed genoeg Nederlands kunnen lezen!
Daarom schrijven we hen zeker aan. Kijk op hun webstek voor de verschillende adressen, er is ook een mogelijkheid om dit op hun verschillende facebookpagina’s te posten.
ANTWOORDEN EN WEDERWOORDEN
Het Nieuwsblad (actiepunt nov-dec-jan 2020-2021)
Geachte mevrouw,
In uw rubriek “advertenties” is het Engels rijkelijk aanwezig. Toch lees ik bij de verkoopvoorwaarden van advertenties: “De onderneming kan advertenties, die worden aangeleverd in een andere taal dan deze van het medium, weigeren.”
Meer dan 40% van onze bevolking verstaat het Engels niet. Het is geen landstaal. Uw klanten zullen het allicht waarderen wanneer u uw adverteerders zult aanzetten eerbied te tonen voor de taal van uw lezers.
Hoogachtend,
S. v. L.
Een nietszeggend antwoord op de terechte opmerking (nvdr):
Beste meneer V.L
Vooreerst wil ik u bedanken voor uw bericht. Het is alvast de beste manier om ons te laten weten wat uw ervaringen zijn bij het lezen van het Nieuwsblad. Uw bemerkingen heb ik onmiddellijk doorgegeven aan onze redactie. Ik weet dat zij hier in de mate van het mogelijke rekening mee tracht te houden en een dergelijke dialoog met haar lezers bijzonder apprecieert.
Mocht u nog vragen, bemerkingen of suggesties hebben, laat het niet na ons te contacteren. U kan ons van maandag tot vrijdag bereiken op het telefoonnummer 02/790.21.15
Met vriendelijke groeten,
Stephanie De Wolf
Klantendienst Het Nieuwsblad
ENGELSTALIGE EUCHARISTIEVIERINGEN
(actiepunt nov-dec-jan 2020-2021)
Eerwaarde,
Van enkele aanhangers van de Stichting Taalverdediging uit Vlaanderen hebben wij vernomen dat er in uw parochiekerk Engelstalige vieringen worden gehouden. Zij maken zich daarover ongerust. De vrees bestaat dat door het scheppen van faciliteiten voor Engelstaligen de samenleving stap voor stap zal worden verengelst. Zij baseren hun angst op de ervaringen die zij hebben in hun eigen omgeving. Het betreft daar Franstaligen, die zich in Vlaanderen gevestigd hebben, die niet bereid zijn om Nederlands te leren.
Graag zouden wij uw visie hierop vernemen.
Met vriendelijke groet, namens de Stichting Taalverdediging,
Jan Heitmeier (redacteur Nieuwsbrief Taalverdediging)
Geachte heer Heitmeier,
Bedankt voor uw bezorgdheid, maar ik wil u geruststellen.
Eens per maand vieren wij inderdaad de Heilige Mis in de Engelse taal voor de vele jonge buitenlandse mensen die (voornamelijk) werkzaam zijn bij Dow Chemicals – de zogenoemde expats.
Deze jongeren komen uit Spanje, Amerika, Italië, Polen, Duitsland, Vietnam, etc . Door de Heilige Mis te celebreren in de Engelse taal bieden we deze jongeren een verstaanbare viering, waarin zij juist hun eigen taal ook kunnen laten klinken.
Zo zijn de lezingen, psalmen en voorbeden bijvoorbeeld in de landstalen van deze jongeren.
Wat wij nastreven in saamhorigheid, integratie en verbondenheid die uitgaat boven de taal – een verbondenheid in geloof, hoop en liefde.
met vriendelijke groet,
Kapelaan van Velthoven
Beste heer J. B.,
Ik heb mij gewend tot de kapelaan van de ¨kerk des onheils¨ in Terneuzen. Mijn vraag aan hem staat helemaal onderaan en zijn antwoord daarboven.
Wat vindt u van dit antwoord?
Vriendelijke groet, Jan Heitmeier
(nvdr: in dit document is de aangehaalde volgorde omgekeerd)
Beste heer Jan,
Dank voor uw e-post bericht i.v.m. de Engelse eucharistievieringen in Terneuzen.
Vooreerst: uw vraag aan de kapelaan is wellicht een beetje ongelukkig geformuleerd. Deze Engelse missen kan je niet vergelijken met de onwil van Franstaligen die zich niet willen aanpassen als ze in Vlaanderen komen wonen.
Er is wel degelijk een probleem met de Engelse missen in Terneuzen. Deze missen dragen bij tot de verengelsingvan het maatschappelijk leven.
Blijkbaar is het zo: als er genoeg (gelovige) buitenlanders aanwezig zijn in een bedrijf, dan wordt er voorzien in een Engelse mis in de plaatselijke stad/gemeente!
Dit is absoluut een verkeerd signaal. Eucharistie vieren doe je in de plaatselijke geloofsgemeenschap, in de taal van de streek.
Niets belet dat deze gelovige buitenlanders een eigen inbreng (in hun taal) hebben tijdens de Nederlandstalige eucharistieviering.
Dit lijkt ons een betere vorm van inclusie, het opnemen van deze buitenlanders in de plaatselijke geloofsgemeenschap!
Blijf dus maar ijveren voor de afschaffing van deze Engelse missen!!
Vriendelijke groeten,
J.B. Nederlands Landstaal
Zeer Eerwaarde Heer,
We ontvingen uw antwoord m.b.t de Engelse Eucharistievieringen in Terneuzen.
We lezen in uw antwoord: “Door de aanwezigheid van (gelovige) buitenlanders op een bedrijf in onze stad organiseren we Eucharistievieringen in het Engels”.
Dit is een totaal verkeerd signaal. Deze Eucharistievieringen dragen zeker bij tot de verengelsing van ons maatschappelijk leven.
Niets belet dat deze gelovige buitenlanders deelnemen aan de Nederlandstalige Eucharistievieringen van de plaatselijke geloofsgemeenschap, waarin zij een inbreng kunnen hebben, in hun eigen taal!
Dit lijkt ons een betere vorm van inclusie: het opnemen van deze gelovige buitenlanders in de plaatselijke geloofsgemeenschap, met respect voor hun afkomst en cultuur.
Met vriendelijke groeten,
J.B.
Sint-Niklaas
MONDKAPJES
Vaste Commissie voor Taaltoezicht | T.a.v. Voorzitter E. Vandenbossche | Warandeberg 4 | 1000 Brussel
Geachte,
Vanochtend haalde ik bij de apotheek het door de overheid gratis aangeboden mondmasker af. De begeleidende tekst was volledig in het Frans. Dit is een overtreding van de taalwetgeving.
De wet zegt duidelijk ‘Informatie op de productpagina moet in de lokale taal van het taalgebied worden toegevoegd’. In Brussel moet dit dus in de beide officiële landstalen.
Met vriendelijke groeten,
D.R.
1090 Jette
DIT STUURDE IK NAAR.. InBev
Geachte Mevrouw Stuyck,
Deze middag probeerde ik de 0,0 zonder suiker Jupiler Pils. Jullie weten dus dat er te sleutelen is aan jullie alcoholvrije pils. Helaas haalt deze nog altijd niet het niveau van bijvoorbeeld Clausthaler Alcololvrij uit Duitsland. De Erdinger alkoholfrei geeft ook een vrij goed biergenoegen.
Ik wens u en alle medewerkers van de InBev-firma een sterke gezondheid om alle goeds te bekomen.
Vriendelijke groeten van,
Marijke Van Hoecke
En dit kreeg ik als antwoord:
Hello,
Thank you for your mail.
I’m out of office this afternoon. For urgent press questions, please send me a text of call me on my cellphone: 0473 56 83 71.
All the best,
Laure Stuyck
BETREFT: WOORD VAN HET JAAR!
Ingevuld op de webstek van Van Dale:
Waarom wordt een Engels woord (lockdown) geselecteerd als mogelijk Woord van het Jaar?
Wat is er mis met “vergrendeling”?
In andere talen o.a. Frans, Duits gebruikt men het woord “lockdown” niet!
J. B.
Goedendag,
Het woord ‘lockdown’ is inderdaad afkomstig uit het Engels. Het Nederlands leent regelmatig woorden uit die taal. We hadden als taalgebruikers ook een andere term kunnen bedenken, maar de Nederlandstaligen hebben (massaal) gekozen om te spreken van ‘lockdown’, dat daarmee ook een Nederlands woord is geworden. Het woord is heel veel genomineerd toen wij suggesties vroegen voor Woord van het Jaar.
Overigens bestaat een flink deel van onze woordenschat uit leenwoorden. Denk aan: überhaupt (Duits), presenteren, krant (Frans), in memoriam (Latijn), knäckebröd (Zweeds), pizzeria (Italiaans), foeyonghai (Chinees), bar mitswa (Hebreeuws), biologie (Grieks), judoka (Japans), zloty (Pools), junta (Spaans), yoghurt (Turks).
Leenwoorden zijn dus een normaal verschijnsel in het Nederlands. Er zijn talen die veel minder leenwoorden gebruiken, het IJslands bijvoorbeeld en het Duits heeft ook wat vaker vertalingen (Fernsehen voor televisie), maar ook in Duitsland spreekt men van ‘der Lockdown’. Zie het bekende Duitse woordenboek Duden: https://www.duden.de/rechtschreibung/Lockdown.
In Frankrijk spreekt men van ‘le confinement’.
Met vriendelijke groet,
Van Dale Uitgevers
Hans de Groot
redacteur
DE TAALGRABBELTON
Taaldiversiteit in een basisschool in Putte (GVA 29/9/2020) een project om zich toch vragen bij te stellen!!
MARNIX KRANT MECHELEN
'SLOW" EN "TRAAG"
Aan de Sint-Jozefsschool, Philippe de Denterghemlaan 7 in Deurle (Sint-Martens-Latem) moet men niet “traag” maar wel “slow” rijden!
En aan de Sancta Mariaschool, Latemstraat 30 in Sint-Martens-Latem is men in hetzelfde bedje ziek. Traag is blijkbaar niet meer in de mode.
De lezers mogen nu niet denken dat dit de enige plaatsen zijn waar men “slow” moet rijden. Er zijn nog tal van schoolse omgevingen waar dat het geval is. Dat is bv. ook in Semmerzake (Gavere) het geval en onze vrienden van Taalverdediging hadden twee dergelijke locaties opgemerkt in Hooglede en ééntje aan een school in Brielen (Ieper). Klachten bij de VCT neergelegd werden GEGROND en dus ONTVANKELIJK verklaard! Gelukkig zijn er ook locaties waar de geel-lichtgroenachtige mannetjes vragen om “traag” te rijden.
Nu nog een inspanning van diegenen die het “slow” promoten om alle gele-lichtgroenachtige mannetjes van het woord “traag” te voorzien.
NOG EENS VOETBAL... EN NEDERLANDS
In ons nummer 9 van de maand oktober 2020 brachten we een bericht over het feit dat onze Vlaamse voetballers die in het buitenland actief zijn opvallend snel de taal van hun gastland leren en spreken. Op een uitzondering na kunnen we dat niet zeggen van de buitenlandse trainers die bij ons actief zijn. Voorbeelden hiervan zijn de bondscoach Roberto Martinez en Antwerpen-trainer Ivan Leko (ondertussen op miljoenenjacht in China). Het goede voorbeeld werd en wordt gegeven door Hernán Losada, Argentijnse succescoach van Beerschot (intussen naar het Amerikaanse DC United, n.v.d.r.). De Argentijn vertelt zijn verhaal steeds in vlot Nederlands. Alleen zijn accent verraadt dat hij elders is opgegroeid.
“Toen ik jaren geleden op Beerschot arriveerde ben ik meteen Nederlands gaan studeren. Niet omdat de club dat wilde, wel omdat ik het belangrijk vind dat je kunt communiceren met de mensen om je heen. Als dat niet lukt, is het leven moeilijker en zet je jezelf voor een stuk buiten de maatschappij. Bovendien is de plaatselijke taal leren een teken van respect voor het land waar je terecht komt en voor de mensen met wie je samen leeft. Ik kan me niet voorstellen dat ik de taal van de Antwerpenaren niet zou spreken. Ook dat is een belangrijke boodschap voor sommige jongeren.”
Prachtig ! We zouden het zelf niet beter en mooier kunnen gezegd hebben.
GEVAT GEBRUIK VAN HET NEDERLANDS
Tot welzijn van uw woning
Van een boomverzorger
MINDER GEVAT GEBRUIK VAN HET NEDERLANDS !
Voor hen die nog in sprookjes geloven! Wellicht de gevolgen van het coronavirus? (Meubelen Verberckmoes !)
GEDAGTES VIR 2021
ek staan teruggedryf met my weerlose rug teen die wand van die Ewigheidsmuur
met weinig uitkoms op aarde as slegs vorentoe deur krag van binne aangevuur
kyk en sien U staan as Waker op dié Godstruktuur versterk met vredesgeskut
dra oorstelp my hart en wese op aan U as Redder met volle erfpagbesit
vra U leiding langs kruis- en kronkelpaaie tot die lente heilig blom
wyl ek U erfdeel met huis en haard beskerm tot U weder kom
Helena Liebenberg
1 Januarie 2021
Deel deze editie van NederlandsLandstaal op uw sociale media kanalen
COLOFON
Verantwoordelijke uitgever | Johan Boodts | Kuiperstraat 66 | 9100 Sint-Niklaas | Tel. 03/776 82 19
De volledige ploeg: Karel Adams | Herman Keersmaekers | Johan Boodts | Michel Roelens | Mieke Govaert | Marijke Van Hoecke | Wim De Wit | Marc Joris
