Jaargang 32
Nummer 9
November 2022
Inhoudsopgave
Inclusief taalgebruik!
door Johan BOODTS
In het weekblad “Kerk en Leven“ van 12 oktober 2022 verscheen een artikel over ‘Inclusief taalgebruik‘. Het artikel was opgesteld als een vorm van tweespraak met voorstander en tegenstander. Voorstander is Vivien Waszink (Genootschap Onze taal, taalkundige, auteur) en tegenstander is Marnix Peeters (columnist, auteur).
Vivien Waszink lijkt in haar standpunt duidelijk vooringenomen. Ze ontwaardt in vele woorden in onze taal een vorm van “uitsluiting“ van mensen! Inclusie lijkt voor haar bijna dogmatisch!
De “tegenstander“ Marnix Peeters heeft moeite met deze zgn. “inclusieve“ zuivering van onze taal. Veel van de zgn. verkeerde woorden bedoelen helemaal geen uitsluiting of discriminatie.
Wellicht als uitloper van de hele “Zwarte Pieten“ discussie is er deining ontstaan over het gebruik van het n-woord! Er volgde al vlug een kettingreactie waarbij men op zoek ging naar alle woorden in de Nederlandse taal, die mogelijk aanleiding geven tot een vorm van discriminatie.
De pleitbezorgers van de zgn. inclusieve maatschappij hadden er meteen een nieuwe term bij: het inclusief taalgebruik is het hanteren van woorden, uitdrukkingen, zinnen of zegswijzen die de inclusie van mensen bevorderen, en dit zowel in de schrijftaal als in de spreektaal.
Uiteraard is het nastreven van een inclusieve maatschappij een mooi ideaal: een maatschappij waarin iedereen gelijkwaardig is. Sommige voorstanders van inclusie gaan alle elementen van onze maatschappij onderzoeken op vormen van discriminatie. Ook de taal, als communicatiemiddel, wordt grondig bekeken op vormen van uitsluiting.
Hier slaan de voorstanders de bal mis. Aan vele zgn. verkeerde woorden wordt een bedoeling én betekenis toebedacht die er helemaal niet is.
Een voorbeeld: wat te denken van een Turkse persoon i.p.v. een Turk? Bij geen van beide woorden wordt een uitsluiting of miskenning bedoeld! Volgens de zg. inclusievers kleeft aan het tweede woord een negatieve connotatie.
Als je een Nederlands verklarend woordenboek er op naslaat, wordt bij al de woorden van onze taal de betekenis duidelijk omschreven. Voorstanders van inclusief taalgebruik, zoals Vivien Waszink, schrijven andere betekenissen toe aan bepaalde woorden. Hier gaat ze duidelijk in de fout. Het toekennen van andere betekenissen en bedoelingen aan woorden, is ondergeschikt aan hun maatschappijvisie. Het promoten van neutrale persoonlijke voornaamwoorden verraadt hun visie over de genderideologie. Het juiste gebruik van woorden zoals ‘VIB‘ verzoeker om internationale bescherming i.p.v. asielzoeker, zegt alles over hun visie over migratie. Of nog een ‘laag inkomen land‘ als gevolg van het klimaat, i.p.v. ontwikkelingsland, is duidelijk onderhevig aan de klimaathysterie in onze tijd.
Kortom de hele heisa over het “juiste taalgebruik“ is slechts een onderdeel van een weids opgezette strijd tegen een bepaalde organisatie van onze maatschappij, waarbij helaas soms vele van onze normen en waarden het moeten ontgelden.
Niet toevallig publiceert de krant De Standaard een lijst met juiste (?) woorden “Gevoelig Lexicon“.
Dat de redactie van Kerk en Leven deze achtergronden niet belicht is een gemiste kans. Zelfs benoeming van een religie wordt aangepakt, vb. een persoon met een katholieke levensbeschouwing i.p.v. een katholiek.
Moeten we voortaan dan ook spreken over ‘een persoon uit Vlaanderen‘ i.p.v. een Vlaming?
Sommigen denken, men zoekt hier spijkers op laag water. Maar helaas is de bedoeling, naast het zuiveren van onze taal (inclusievering), ook het zuiveren van de betekenissen (gedachten/meningen). Dit laatste geeft aanleiding tot een grote bezorgdheid.
Lofprijs Leiden
Sinds 2003 wordt een persoon of een organisatie die een bijzondere bijdrage betoont aan onze gezamenlijke taal, het Nederlands, in de bloemen gezet. De betreurde Jan Roukens was jarenlang de bezieler ervan, maar het gebeuren bleef gelukkig overeind na zijn overlijden. Afwisselend in Vlaanderen en in Nederland, was ditmaal de Nederlandse stad Leiden uitgekozen. De VVB maakte er een drie dagen durende reis van. Leiden is gelegen aan een samenloop van de Oude en de Nieuwe Rijn. Bruggen en waterlopen zijn doorheen de hele stad heel kenmerkend. De bloei van Leiden begon op het einde van de 14de eeuw, nadat er zich in 1347 Ieperse lakenwevers hadden gevestigd, die hun door de pest geteisterde stad ontvluchtten. Rembrandt van Rijn, de bekende schilder is in Leiden geboren, maar wie lang genoeg voor het venster van zijn geboortehuis staat, wordt door de geest van Rembrandt (of is het toch een pc) nagetekend.
De uitreiking van de Lofprijzen vonden plaats in het Boerhaavemuseum. Het waren er twee, want door de corona-uitbraak diende er een jaar geschommeld te worden. De spreekbeurten werden af en toe ontspannend onderbroken door liedjes van het Ampzinggenootschap uit Haarlem, een muziekgroep die zich sinds hun ontstaan heeft ingezet voor het behoud van het Nederlands. Kris Van de Poel, algemeen secretaris van de Taalunie vertelde dat zowat 14.000 buitenlandse leerlingen het Nederlands aanleren. Ze maakte zich wel zorgen over het dalend aantal lezers. Volgens de Taalunie hoort het Afrikaans niet bij het Nederlands, het is een “Afrikaanse taal”. Koen Huyghebaert mocht een virtuele lofrede brengen aan Stef Bos, die zowel Nederland als Vlaanderen en Zuid-Afrika had samengebracht. De Zuid-Afrikanen hebben trouwens een mooi woord gevonden voor het lelijke “touchscreen”: streelpaneel. Onthouden! Zanger Stef Bos was erg blij met zijn Lofprijs. Zijn voorouders waren West-Vlamingen (Leiden is voor 60% van Vlaamse afkomst), het maakte zijn identiteit, zijn ziel die inspiratie gaf. Tegelijk was hij blij dat hij eigenlijk zo goed als “niemand” was, maar dat juist daardoor alle invloeden door hem kon stromen en beïnvloeden. Na de middagpauze (jammer dat er geen glaasje karnemelk te vinden was, dat was vroeger wel anders) kwam Felix Huyghen (eindredacteur van Trouw en HP De Tijd) het hebben over hoe media om gaan met taal. Hij benadrukte het belang van goede taalbeheersing in een toenemende internationalisering. Burgers mogen niet dom gehouden worden met Engelse termen. Taal heeft ook een politieke dimensie. Hij vond het niet kunnen dat opleidingen verengelst worden om buitenlandse studenten te kunnen aantrekken. Frans Muller, CEO bij Ahold Delhaize, stipte aan dat het bedrijfsleven in de eerste plaats duidelijkheid wil. Slagzinnen en omschrijvingen die in Nederland aanvaardbaar zijn, dienen soms aangepast te worden naar de Vlaamse markt. “Kogelbiefstuk” wordt in Vlaanderen niet begrepen en “Goedkoopjes” lijken te goedkoop. Hij kreeg de vraag waarom sommige producten een in het groot vermelde Engelse naam hebben en kleinere Nederlandstalige letters (zou hij nakijken…) en of er werkelijk tweetaligheid is in de Albert Heynwinkels in Brussel (zou logisch zijn…).
Wilfried Vandaele, politicus, had het er over dat bij de VRT dankzij een taalcharter een muziekquotum van Nederlandstalige liedjes bestaat en een investeringsverplichting voor Vlaamse series. Meer Nederlands (en bijvoorbeeld minder tussentaal) had onvoldoende draagvlak vond hij. Maar zijn politici er ook niet om een draagvlak te creëren?
Tijdens een kort discussiemoment vroeg iemand hoe ernstig het Nederlands wordt genomen in Nederland. Lang niet ernstig genoeg, het Nederlands als omgangstaal staat niet in de Nederlandse grondwet vermeld.
Jan Hautekiet mocht een virtuele lofrede doen over Frits Spits. Frits hecht wel degelijk belang aan de Nederlandse tekst in liedjes. Frits zelf luisterde ook naar de Vlaamse radio en kende Lutgart Simoens. Radio is voor hem verbeelding, taal en dus ook verhalen verzinnen. Hij bewondert Paul Van Ostayen met zijn goede en mooie taal.
Na de receptie, waarbij nog even na gekeuveld werd, konden de genodigden naar een eindfeestmaal. Wellicht heeft Nederlands/Landstaal aan contacten tijdens de maaltijd een eindredacteur overgehouden.
Volgend jaar wordt de Lofprijs in Vlaanderen uitgereikt, wellicht tijdens de Week van het Nederlands die plaats vindt van 1 tot 8 oktober 2023.
Karel ADAMS
ACTIEPUNTEN
Tweyes
In het oog springen doet deze aankondiging op de frontpagina van “etalage” (week 43 van 2022 jaargang 4) alvast wel, maar of het op taalkundig gebied positief is….
Engelser kan niet.
Een tip voor de betrokken opticien zou kunnen zijn van toch meer de taal van de bevolking te respecteren en het ook begrijpelijker te maken voor toekomstige klanten door de eigen taal te gebruiken.
Overigens, ook zijn webstek schuwt de taal van William Shakespeare niet, verre van.
Entree
Een tijdje geleden hing er bij het Gentse belfort een Engels bericht, dat we door onze actie kunnen hebben laten verwijderen. Onze belforten, zoals beiaarden, zijn eigen aan de Lage Landen en een teken van onze vrijheid en onafhankelijkheid. Deze zaken laten we niet besmeuren door slaafs overgenomen woorden en uitdrukkingen uit andere landen, zeker als er geen Nederlands bij staat. De verantwoordelijken die het belfort openhouden hebben het nu ‘slimmer’ aangepakt. Aan de trappen van de ingang van het belfort hebben ze bordjes met ‘Entree’ opgehangen. ‘Entree’ staat wel in het ‘Groene boekje, zullen ze minachtend gelachen hebben. Alleen, in Vlaanderen denken we bij ‘Entree’ eerder aan het figuurlijke ‘Een entree maken’, dan aan een fysieke ingang. Wij vragen daarom dat er bij de ingang van ons Vlaams belfort bordjes komen met ‘Ingang’. Eventueel gevolgd door vertalingen.
Schepen Bram Van Braeckevelt, Botermarkt 1, 9000 Gent
Winterstocksale
Begin november hingen er in de winkelstraten van Gent grote spandoeken met daarop ‘Winterstocksale’. We vinden het een vreselijk woord, bijna onuitspreekbaar en getuigend van een totaal gebrek aan respect voor de Vlaamse klant, die toch het grootste deel uitmaakt van de kooplustigen. Kent de schepen van economie en handel van Gent echt geen andere uitdrukking om een winterverkoop meer belangstelling te geven?
Brailleliga
In de CeraScoop najaar 2022, een magazine voor vennoten van Cera, is de titel van het 2de artikel “Escape Room in the Dark”. Het is de naam van een pop-up in verschillende steden georganiseerd door de Brailleliga. De Brailleliga plaatst in verschillende steden tijdelijk een grote metalen laadbak en richt die in als een ontsnappingskamer, een ‘Escape Room’.
Wie de Brailleliga wil aansporen dat ze niet blindelings Engelse woorden mogen gebruiken en zeker niet blind mogen zijn voor onze taal Nederlands, kan dat!
Brailleliga vzw, Engelandstraat 57 te 1060 Brussel
Meta
Meta Platforms Inc. (Meta) voorheen Facebook Inc. is een Amerikaans bedrijf dat onder andere eigenaar is van de sites en apps van Facebook, Instagram en WhatsApp.
Bij een doortocht in de luchthaven van Zaventem merkten we verschillende grote zuilen, waarop afwisselend berichten over Meta verschenen. Eens in het Engels, dan in het Frans. Blijkbaar zijn de Amerikanen niet op de hoogte dat 60% van de bevolking van België Nederlandstaligen zijn en dat zij het overgrote deel van de Belgische economie en export bewerkstelligen.
Met Platforms, Menlo Park, Californië.
kabinet.demir@vlaanderen.be (Minister Zuhal Demir, bevoegd voor Toerisme, mag ook op de hoogte gebracht worden).
Maria Middelares
Dit gekende ziekenhuis aan de rand van Gent heeft voor de verstokte rokers een overdekte glazen serre op een binnenplaats gezet. Hiermee wil ze waarschijnlijk het fenomeen van de aan de voordeur staande rokers, gebonden aan een staande baxter op wieltjes terugdringen. Het is inderdaad geen zicht. Op de wanden van deze glazen serre staan er teksten, in het Nederlands en vreemd genoeg …ook in het Frans!
Daar is geen enkele reden toe en we zijn dan ook fel verontwaardigd over deze vorm van franskiljonisme.
Fly me to the Moon
Op zaterdag 19 november vindt in de Heilige Familiekerk in Izegem een concert plaats met medewerking van verschillende zangkoren. “Fly me tot he Moon” is de vergezochte en ongepaste naam van het concert!
ARTOFFAITH FESTIVAL
Van 12 mei 2023 tot 14 mei 2023 heeft in Bornem een religieus festival plaats.
In de basiliek van Dadizele vonden we (volledig) Engelstalige folders voor dit festival.
Spreekt Jezus enkel Engels in Bornem ???
De organiserende vereniging van dit festival is vzw He is Alive !!
Holy Rosary
Tijdens de maand oktober 2022 lezen we in de basiliek van Dadizele een oproep om mee te bidden tijdens de rozenkransmaand oktober.
Waarom deze rozenkrans dan aangeduid wordt als “Holy Rosary“ is ons niet duidelijk.
(pastoor)
Daydreamer lounge & Gaverzicht
Onze zitmeubelindustrie blijkt ook een ruggensteuntje nodig te hebben om toch maar onze moedertaal te blijven gebruiken in hun berichten tot de Vlamingen. Dat tonen de onderstaande advertenties. Hun adressen staan in de advertentie.
En ook deze aanbieder van zitmeubelen kan het lonken naar de Engelse taal niet laten. Getuige hiervan bijgaande advertenties.
Gaverzicht Deerlijk, Stationsstraat 233 te 8540 Deerlijk
LEZERS SCHRIJVEN
Het Nederlands bij onze eigen zuiderburen
Als Franstalige vind ik jammer dat het leren van het Nederlands als tweede taal niet verplicht is in het secondair onderwijs in Wallonië. Vele Franstaligen hebben een slecht beeld van het Nederlands. Waarom? Vanwege minachting voor het Nederlands, luiheid of gewoon onwetendheid. En toch is een beetje goede wil genoeg om Nederlands te leren. Het geeft niets als je in het begin fouten maakt. Het belangrijkst is dat je begint. Hoe meer je Nederlands studeert, hoe meer je ervan zal genieten. Dat noemt respect voor de mensen die in Vlaanderen leven. Dat is mijn ervaring. Nederlands, een prachtige en rijke taal.
J M L
(n.v.d.r.: zo hoort u het ook van een ander 😊)
Babista, Babista bis & Bofrost
DE TAALGRABBELTON
Vlaamse Taal
Brieven aan TV-Blad (weekblad nummer 37)
Tegenwoordig hoort en leest men meer en meer op tv, radio en in weekbladen Engelse woorden, zelfs halve zinnen. Is onze Vlaamse taal misschien niet rijk genoeg aan woorden en synoniemen om iets uit te drukken? Is men soms vergeten hoe de Vlamingen in het verleden hebben moeten strijden voor hun taal? Hopelijk is dit fenomeen van voorbijgaande aard.
E.E. Antwerpen
Oude Vlaamse oma
En “een oude Vlaamse oma, Gent” zoals deze dame zichzelf noemt, pikt in het nummer 46 van datzelfde TV-Blad hierop in:
In editie 37 van 13 september las ik de inzending ‘Vlaamse taal’. Ik ben het eens met schrijver E. E. uit Antwerpen. Arm Vlaanderen! Tv-programma’s van bij ons krijgen Engelse titels. Denk maar aan De repair shop, Sport Late Night, First Dates, Replay, enz.
Waarom? Zelfs de spreektaal van jonge mensen begrijp ik (als tweeëntachtigjarige) niet meer.
Hout waard
Een goed gevonden woordenspeling met onze Nederlandse taal, te lezen op de vrachtwagen van timmer- en schrijnwerkerij uit Bredene, gezien bij werken aan de oude abdij in Drongen.
En ook in het Zwarte Woud……
…..boven de rustig slapende en
aldoor knorrende kerstman in de Dorotheenhütte ontbreekt ons Nederlands niet. Mooi.
Vanuit onze groep Nederlands/Landstaal wensen we al onze lezers een bezinningsvolle Adventstijd toe, een Zalig Kerstmis 2022 en al het goede toe in 2023.
Contacteer Nederlands Landstaal via het e-adres
Deel deze editie van NederlandsLandstaal op uw sociale media kanalen
